Çocukların herhangi bir tıbbi sorununu olmamasına rağmen konuşmalarının gecikmesi de olası bir durumdur. Böyle durumlarda ise ailelerin çocuklarının konuşma becerisini kazanması için yapabileceği bir çok aktivite bulunmaktadır. Bunun yanı sıra çocuğunuzun daha erken bir sürede konuşmasını sağlamak için çocuğa nasıl bir yaklaşım ile yaklaşmanız gerektiği de önemlidir.
Bir önceki yazımda geç konuşan çocuklar için konuşma aktiviteleri ile ilgili yazımda evde yapılabilecek aktivitelerden bahsetmiştim. Bugün ise daha çok çocukların daha erken sürede konuşma fonksiyonunu nasıl kazandırabileceğinizden bahsetmek istiyorum.
1-Kendi Kendine Konuşma
Bu konuda en etkili yöntemlerden biri ne yaptığınız hakkında konuşmanız olacaktır.Çocuğunuzla zaman geçirirken elinizde ne tuttuğunuzu, gerçekleştirdiğiniz eylemleri, ne gördüğünüzü, nasıl hissettiğinizi ve ne duyduğunuzu, kokladığınızı veya tattığınızı çocuğunuza sürekli açıklamayı tercih edin. Bunlar hakkında konuşun ve ona anlatmayı deneyin. Çocuğunuz bu sayede siz konuştukça sizden duyduklarını öğrenecektir. Yalnız burada dikkat etmeniz gereken nokta ise söylediklerinizin mümkün oldukça kısa ve basit cümlelerden oluşuyor olması gerekir.Burada kıstas çocuğunuzun konuşma düzeyle orantılıdır. Örneğin çocuğunuz tek kelimelik bir konuşma düzeyindeyse sizinde onunla 1-2 kelimelik konuşmalar yapmanız gerekmektedir.Bu durum çocuğunuzun konuşma gelişimine orantılı olarak da arttırılacaktır. Bu arada önemli bir diğer nokta da tekrar konusunda çekinmemeniz gerektiğidir.Çünkü çocukların öğrenme düzeyi tekrar ile geliştirilebilen bir durumdur.
2-Paralel Konuşma
Bu strateji de aslında kendi kendine konuşmaya benzer.Sadece bu durumda siz değil özne çocuğunuz olacaktır.Yani bu durumda çocuğunuzun yaptıklarını konuşmayı tercih etmelisiniz.Çocuğunuzun kullandığı nesneleri, yaptığı eylemleri, nasıl hissettiğini, ne işittiğini vb. hayatında yer alan her şeyi konuşarak ona iletmelisiniz. Yine bu durumda da kullanacağınız kelimeleri seçerken çocuğunuz anlayacağı basit ve sade bir dil seçmeniz gerekmektedir.
3- İşaret Dilini Kullanın
Bu stratejide, yukarıda açıklanan kendi kendine konuşmayı kullanmaya devam edeceksiniz, ancak sözlü sözünüzü bir işaret dili işaretiyle eşleştireceksiniz. Araştırmacılar, işaret dilinin çocukların konuşmasında çok etkili olduğunu kanıtlamıştır. Geç konuşan çocuklar üzerinde etkili olan bu yolun ayrıca konuşmanın geliştirilmesine de katkısı vardır. O yüzden benim oğlum konuşuyor zaten diyerek işaret dilini kullanmayı unutmayın. Çünkü işaret dili ile çocuğunuzla yapacağınız etkileşim onun konuşmasını geliştirmesinde etkili olacaktır.
4- Genişletmeler
5-Alıcı Kelime Dağarcığı Oluşturma
Çocuğunuzun kelime dağarcığını geliştirme üzerine kurulu bu stratejide alıcı sözcük diye tabir ettiğimiz, henüz kendisi söylemese bile sizin söylediğiniz kelimelerin çocuğa öğretilmesinden geçer.Bu şekilde çocuğun kelime dağarcığı geliştirilerek konuşmaya yatkınlık yaratılır. Bunu yaparken de sık sık çocuğa sorularla kelime tekrar ettirilir. Örneğin kitap okurken kitaptaki herhangi bir nesnenin nerde olduğunu sorabilir, sokakta gezerken ağaç nerde, kedi nerde gibi etrafını sorgulamasını sağlayacak sorular sorabilirsiniz.